De dagen worden korter, Sinterklaas is weer in het land. Daarna komen kerst en oud & nieuw en weet ik wat allemaal nog meer. Teveel drukte, teveel spanning, teveel dingen die net even iets anders gaan dan normaal. Laat dat nou hét recept zijn voor paniek, angst en woede. Bij voorkeur in aanvallen, vanuit het niets. Althans, zo lijkt het voor jou als ouder of leerkracht. Gelukkig bestaat er ook een recept wat redelijk goed werkt tegen al deze problematieken: duidelijkheid!
De kledingkast
Denk eens even terug aan die kledingkast waar ik het altijd over heb (nog niet gezien? Download de video hier gratis!). De hersenen van kinderen met AD(H)D, Tourette en/of autisme zijn één grote ruimte met heel veel kleren. Geen structuur, geen laatjes, geen kastjes, niks. Door veel te oefenen brengt je kind of leerling een soort structuur aan: groene kleren hier, blauwe kleren daar. Of: broeken hier, shirts daar. De kleren worden geordend naar wat op dat moment het gemakkelijkste is. Op school werkt dit, thuis werkt misschien iets anders. Tot zover nog geen probleem.
Chaos
Totdat ’s ochtends de hele klas overhoop is gehaald omdat Piet ergens naar op zoek was. Of dat het halve middagprogramma niet doorgaat omdat er geoefend moet worden voor Sinterklaas. Of dat het ineens nog donker is wanneer de school begint. Of…. Je begrijpt het al: alles wat ‘anders’ is, zorgt ervoor dat ALLES anders is. De structuur is weg. Alles moet opnieuw. En niets is meer zeker. Stel dat het toch ineens anders gaat? Want dat was nu tenslotte ook! Misschien moeten de broeken nu wel bij de jurkjes op één stapel! Geen idee! Je kind of leerling weet het niet.
Dit kost machtig veel energie. En de spanning komt daar dan nog eens bij. Want natuurlijk kost spanning ook energie. Ook als het goede spanning is! En hoe vermoeider je bent, hoe sneller je ‘ontploft’. Dat geldt voor jou, voor mij en vooral voor jouw kind of leerling. Ontploffen kan door een woedeaanval, door een paniekaanval, een angstaanval, heel hard huilen, door heel druk te worden – of juist heel rustig. Hoe dan ook: de ontploffing komt.
Duidelijkheid
Je hebt geen volledige controle over dit proces. Want Sinterklaas hoort erbij, kerst hoort erbij, de dagen worden korter, dat is nou eenmaal zo. Maar je kan wel duidelijk zijn over wat er wanneer gaat gebeuren. Haal alle plotselinge veranderingen weg. Zorg ervoor dat je kind of leerling volledig op de hoogte is van alles. Neem hier ook echt even de tijd voor. Dat scheelt je later heel veel stress, frustratie en tijd.
Ik zie je denken: maar hoe dan?! ‘Duidelijkheid’ kan vaag zijn; wat duidelijk is voor jou, is niet altijd duidelijk voor je kind of leerling. Gelukkig ken ik beide kanten van het verhaal. Ik leg je hier (ouders) en hier (leerkrachten) precies uit hoe je ervoor kunt zorgen dat je deze winter overleeft (en – ook niet onbelangrijk – je kind of leerling ook ?). Meer weten over woede specifiek? Klik hier.