Geen handen geven, anderhalve meter afstand houden, in je eentje naar buiten of naar de winkel en ga zo maar door: alles is erop gericht dat je zo min mogelijk met andere mensen in aanraking komt. En terecht, want COVID-19 geef je nou eenmaal heel snel door, ook als je zelf geen symptomen hebt. Na anderhalve week dit allemaal netjes gedaan te hebben, begon ik me vorige week ineens steeds slechter te voelen. Ik was moe, somber en kreeg bijna niets gedaan. Ik snapte niet waar het aan lag, want ik had niets anders gedaan dan de dagen ervoor. Maar ik kreeg het ook niet weg en het leek steeds erger te worden. En toen werd ik door iemand herinnerd aan een filmpje van een experiment dat ik al vaak had gezien: een experiment over het belang van lichamelijke aanraking.
Aapjes
In de tijd dat ik psychologie studeerde was het een experiment waar het vaak over ging bij ontwikkelingspsychologie. Het experiment werd uitgevoerd in de jaren ‘50 door dr. Harry Harlow. Twee aapjes, twee kooien en twee ‘moederfiguren’. De ene moederfiguur was van draadstaal, het had een lichaam en hoofd, maar was verder kil en koud. Het andere moederfiguur had precies dezelfde vorm en afmeting, maar was bekleed met zachte stof, had ogen en oren. De aapjes werden ieder in een kooi gezet en kregen gewoon te eten en verzorging. Maar, na niet al te lange tijd begon het aapje in de kooi met de kille moeder tekenen van hechtingsproblemen te vertonen. Naar mate te tijd verstreek werd dat steeds erger.
Ik kan het filmpje niet meer vinden, maar wel een filmpje (klik hier) van dezelfde onderzoeker, in een vergelijkbare setting. Nu was het maar één aapje, die twee keuzes had: een kille moeder die hem eten gaf, of een moeder zonder eten die hij kon knuffelen. Als voedsel de eerste levensbehoefte was, dan zou het aapje zijn tijd toch bij de moeder met eten doorbrengen? Dat was dus niet het geval! Van de 18 uur die verschillende aapjes in de kooi doorbrachten, brachten ze gemiddeld 17 uur door bij de knuffelmoeder! Ook bij angstige momenten kropen ze allemaal naar de knuffelmoeder to. Eten blijkt dus helemaal niet de eerste levensbehoefte te zijn: dat is lichamelijke aanraking. Je zou kunnen zeggen dat voedsel alleen een noodzakelijk kwaad is.
Hoe moet dat nu dan?
In deze tijd is dat natuurlijk heel moeilijk, want het gaat direct in tegen wat we moeten doen om COVID-19 te beteugelen. Maar dat moet wat mij betreft niet ten koste gaan van onze mentale gezondheid. Ik ben dan ook in het weekend naar mijn ouders gegaan voor een paar knuffels en een paar potjes kaarten (die ik won!). Dat scheelde al heel veel en nu kan ik er weer even tegenaan.
Was dus goed je handen en blijf zo vaak mogelijk op afstand, maar vergeet ook niet om af en toe even een knuffel te geven aan iemand die het nodig heeft én die zich ook goed houdt aan de verdere hygiënemaatregelen. Dan komen we er allemaal hopelijk ook in ons hoofd ongeschonden doorheen.
P.s. Wil je meer weten over de experimenten van dr. Harlow en waarom ze nu niet meer door de ethische commissie zouden komen? Klik dan hier.